Wzór pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia

Wpisem tym rozpoczynam serię, w której będę przepisywał pouczenia stosowane w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Siłą rzeczy część zapisów zostanie skrócona, ale dzięki temu jest większa szansa, że ktoś je przeczyta. Z własnego doświadczenia wiem bowiem, że pouczeń nikt prócz najbardziej nadgorliwych adwokatów nie czyta. Moje wersje będą przygotowane zgodnie z zasadami prostej polszczyzny. Na pierwszy ogień – wzór pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia.

Podstawa prawna wzoru pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia

Wzór pouczenia został ustalony przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach zatrzymanego w sprawie o wykroczenie z dnia 20 maja 2015 r. Podstawą tego aktu wykonawczego jest art. 46 § 7 k.p.w.

Wzór pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia napisany prostym językiem

Jeśli zostaniesz zatrzymany w sprawie o wykroczenie masz prawo:

1. dowiedzieć się, z jakiego powodu jesteś zatrzymany;
2. złożyć oświadczenie w sprawie;
3. porozmawiać z adwokatem lub radcą prawnym;
4. korzystać z pomocy tłumacza;
5. dostać kopię protokołu zatrzymania;
6. żądać zawiadomienia osoby najbliższej i pracodawcy o zatrzymaniu;
7. skontaktować się z właściwą placówką dyplomatyczną, jeśli nie jest obywatelem Polski;
8. zaskarżyć zatrzymanie zażaleniem;
9. zostać natychmiastowo zwolnionym, jeśli ustały przyczyny zatrzymania;
10. korzystać z niezbędnej pomocy lekarskiej.

Informacja o przyczynach zatrzymania

Osoba zatrzymana ma prawo do kompleksowej i zrozumiałej informacji o przyczynach zatrzymania. Jednocześnie, co wynika z art. 46 § 1 k.p.w., pouczenie musi uwzględniać informację o uprawnieniach zatrzymanego. Informacja o przyczynach zatrzymania powinna uwzględniać opis popełnionego wykroczenia i jego podstawę prawną, należy jej udzielić natychmiast po zatrzymaniu.

Powyższy przepis uprawnia także zatrzymanego do przedstawienia swojego stanowiska w przedmiocie zatrzymania.

Oświadczenia do protokołu

Organ dokonujący zatrzymania i sporządzający protokół ma obowiązek uwzględnić w nim wszystkie oświadczenia zatrzymywanego. Ma to istotne znaczenie przede wszystkim w kontekście ewentualnego zażalenia, ponieważ wśród tych oświadczeń mogą znaleźć się np. uwagi dotyczące bezprawnych działań policji czy braku podstaw do stosowania zatrzymania.

Rozmowa z adwokatem

Osoba zatrzymana ma prawo do kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym w celu poinformowania go o zatrzymaniu. Dodatkowo zatrzymany ma także prawo do bezpośredniej rozmowy z prawnikiem, ale organ może zastrzec, że będzie przy takiej rozmowie obecny, co wynika z art. 46 § 4 k.p.w. Na tym etapie zatrzymany nie może jednak ustanowić jeszcze obrońcy.

Pomoc tłumacza

Jeśli zatrzymany nie włada dostatecznie dobrze językiem polskim, ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza. Nie ma przy tym znaczenia narodowość zatrzymanego – istotna jest tylko jego kiepska znajomość polskiego.

Kopia protokołu

Zatrzymany ma prawo do otrzymania kopii protokołu za pokwitowaniem. W protokole powinny się znaleźć:

• dane osobowe zatrzymanego;
• dane osoby zatrzymującej;
• data, godzina i miejsce zatrzymania;
• przyczyna zatrzymania wraz z kwalifikacją prawną;
• oświadczenia zatrzymanego;
• informacja o pouczeniu zatrzymanego.

Przed podpisaniem protokołu należy dokładnie zweryfikować powyższe informacje, ponieważ kwalifikacja prawna czy data i godzina zatrzymania mogą mieć istotne znaczenie przy zaskarżaniu zatrzymania.

Zawiadomienie osoby najbliższej i pracodawcy

Każdy zatrzymano ma prawo żądać, by poinformowano osobę dla niego najbliższą o zatrzymaniu. Zgodnie z art. 47 § 3 k.w. osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.

Dodatkowo można żądać poinformowaniu o zatrzymaniu pracodawcy, a w przypadku żołnierza w czynnej służbie – obowiązkowo należy powiadomić o zatrzymaniu właściwego dowódcę jednostki wojskowej.

Kontakt z placówką dyplomatyczną

Zatrzymany, który nie jest obywatelem polskim, ma prawo skontaktować się z urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym swojego państwa. Jeśli nie posiada obywatelstwa, prawo do kontaktu obejmuje państwo, w którym zatrzymany mieszka na stałe. Umowy konsularne z innymi państwami mogą przewidywać, że poinformowanie następuje z urzędu, niezależnie od woli zatrzymanego.

Wzór pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia – zaskarżenie zatrzymania

Osoba zatrzymana może zaskarżyć zatrzymanie do sądu zażaleniem, podważając jego zasadność, legalność lub prawidłowość. Zatrzymanie składa się na piśmie albo bezpośrednio do sądu rejonowego, albo do tego sądu za pośrednictwem organu, który dokonał zatrzymania. Zażalenie należy wnieść w terminie 7 dni od zatrzymania.

Prawo do natychmiastowego zwolnienia

Każdy ma prawo zostać zwolniony, gdy ustaną przyczyny zatrzymania lub upłynie termin wskazany w Kodeksie.Zatrzymanie należy uchylić, jeśli:

• ustalono tożsamość zatrzymanego;
• nie zachodzi obawa jego ukrycia się;
• nie ma podstaw do stosowania trybu przyspieszonego.

W przypadku maksymalnych terminów zatrzymania, prezentują się one następująco:

• 24 godziny – dla ustalenia tożsamości lub obawy ukrywania się;
• 48 godzin – dla trybu przyspieszonego.

Niezbędna opieka lekarska a wzór pouczenia zatrzymanego w sprawach o wykroczenia

Zatrzymani mają prawo do niezbędnej opieki medycznej uregulowanej w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję z dnia 13 września 2012 r. Chodzi tutaj przede wszystkim o osoby o podwyższonym stopniu ryzyka, osoby cierpiące na choroby przewlekłe oraz osoby z widocznymi obrażeniami.