Najczęściej popełniane wykroczenia

W przeciwieństwie do występków i zbrodni, wykroczenia nie są na tyle nośnym społecznie tematem, by zajmowało się nimi szerokie grono specjalistów. Pomimo tego są na szczęście jeszcze ludzie, którzy badają oraz analizują wykroczenia jako zjawisko społeczne. Z uwagi na mniejszy ładunek społecznej szkodliwości, brakuje w obiegu publicznym danych statystycznych dotyczących popełniania i karania wykroczeń. Ostatnie powszechnie dostępne opracowanie to Wykroczenia w świetle statystyki policyjnej i sądowej Marka Marczewskiego z 2018 roku, które opisuje statystykę wykroczeń z lat 2010-2017. Na tej podstawie opiszę najczęściej popełniane wykroczenia w 2017 roku.

Ogólna statystyka

Według wyliczeń autora raportu, w 2017 roku ujawniono prawie 8 050 000 wykroczeń. Nie jest to oczywiście pełna liczba popełnionych wykroczeń, ponieważ części z nich nie udało się wykryć. Nie uwzględniam tutaj także w ogóle tego, co później działo się z daną sprawą (tj. czy obwiniony nie został przypadkiem uniewinniony). Żeby nie komplikować, w dalszej części tego artykułu będę posługiwał się określeniem „popełniono”.

Z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć, że obecnie liczba wykroczeń utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Od 2010 do 2017 roku była to wartość więcej stała – odchylenia z następnych lat względem 2010 roku nigdy nie były większe niż 6,4%.

Policyjne statystyki uwzględniają następujące kategorie wykroczeń:

• wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu;
• wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu osób i mienia;
• wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji;
• wykroczenia przeciwko mieniu;
• wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej;
• wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego;
• wykroczenia z ustawy o ochronie przyrody;
• wykroczenia z ustawy o ochronie zwierząt;
• wykroczenia z ustawy o rybactwie śródlądowym;
• wykroczenia z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
• wykroczenia z ustawy o broni i amunicji;
• pozostałe wykroczenia.

Najczęściej popełniane wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji

Zdecydowanie największą grupę wykroczeń stanowią czyny przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji. W 2010 r. było to ponad 65% wszystkich wykroczeń, a w 2017 r. już prawie 70%, czy ponad 5 500 000 czynów zabronionych.

Wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji to na przykład:

• niezachowanie należytej ostrożności na drodze (art. 86 k.w.);
• naruszenie konkretnych zasad poruszania się pojazdem mechanicznym (art. 86b k.w.);
• jazda po użyciu alkoholu (art. 87 k.w.);
• tamowanie lub utrudnianie ruchu (art. 90 k.w.);
• niestosowanie się do znaków lub sygnałów (art. 92 k.w.);
• przekroczenie prędkości (art. 92a k.w.).

Wykroczenia z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Drugie miejsce w zestawieniu stanowią wykroczenia z ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Zarówno w 2010 roku, jak i w 2017 roku ich udział w całości popełnianych wykroczeń wynosił około 10%. W ostatnim roku badania popełniono ich 790 000.

Są to przede wszystkim:

• spożycie alkoholu wbrew zakazom (art. 43[1] ustawy);
• dopuszczenie do sprzedawania, podawania lub spożywania alkoholu na terenie zakładu pracy (art. 44 ustawy);
• dostarczanie alkoholu nieposiadającego odpowiednich oznaczeń (art. 45 ustawy).

Najczęściej popełniane wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu

Wreszcie podium zamykają czyny związane z zakłóceniami porządku i spokoju publicznego. Rocznie popełnia się około 400 000 tysięcy tego typu czynów, przy czym w 2017 roku było to 366 000, czyli 4,5% całości.

Wykroczeniami tego typu są przede wszystkim:

• zakłócenie porządku (art. 51 k.w.);
• naruszenie przepisów porządkowych (art. 54 k.w.);
• niedozwolona kąpiel (art. 55 k.w.);
• żebranie (art. 58 k.w.);
• wykonywanie działalności gospodarczej bez zgłoszenia (art. 60[1] k.w.);
• nielegalne ogłoszenia (art. 63a k.w.).

Wykroczenia przeciwko mieniu

Później wskazano grupę wykroczeń przeciwko mieniu, których rocznie popełnia się około 400 000, przy czym w 2017 roku było ich około 350 000 (nieco ponad 4%).

Wśród wskazanych wyżej wykroczeń są na przykład:

• kradzież i przywłaszczenie (art. 119 k.w.);
• paserstwo (art. 122 k.w.);
• zniszczenie rzeczy (art. 124 k.w.);
• kradzież rzeczy niemajątkowej (art. 126 k.w.);
• urządzanie gry hazardowej (art. 128 k.w.).

Wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego

Następnie mamy wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego, których popełnia się około 300 000 rocznie, co daje około 4% wszystkich wykroczeń z 2017 roku.

Do tej grupy zaliczamy na przykład:

• utrudnianie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego (art. 143 k.w.);
• niszczenie roślinności (art. 144 k.w.);
• zanieczyszczanie obszaru kolejowego (art. 145 k.w.).

Wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej

Wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej także plasują się w okolicach 300 000 rocznie, przy czym ich liczba regularnie wzrasta.

W przeciwieństwie do innych kategorii, grupa ta obejmuje tylko trzy wykroczenia:

• nieobyczajny wybryk (art. 140 k.w.);
• nieprzyzwoite napisy lub rysunki albo publiczne przeklinanie (art. 141 k.w.);
• proponowanie czynu nierządnego (art. 142 k.w.).

Pozostałe najczęściej popełniane wykroczenia

Wreszcie ostatnią wymienioną przez autora raportu imienną kategorią są wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu osób i mienia, przy czym ich ilość to około 1%. Jeśli zaś chodzi o pozostałe wykroczenia z ustaw szczególnych, to nie przekraczają one wartości od 0,1% do 0,2%. Dla statystyki nie mają więc większego znaczenia.

Podsumowanie

Podsumowując, lista wykroczeń od najczęściej popełnianych do najrzadziej popełnianych prezentuje się następująco:

• wykroczenia przeciwko porządkowi i bezpieczeństwu w komunikacji;
• wykroczenia z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
• wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu;
• wykroczenia przeciwko mieniu;
• wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego;
• wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej;
• pozostałe wykroczenia.